ในยุคที่กระแสรักษ์โลก รักษ์สิ่งแวดล้อมได้รับความนิยมและมีความสำคัญ การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและลดผลกระทบต่อธรรมชาติได้กลายมาเป็นตัวเลือกแรก ๆ ที่ผู้ใช้งานจะเลือกใช้ โดยเฉพาะในโครงการที่มีนโยบาย หรือเป้าหมายที่จะพัฒนาให้กลายเป็นโครงการรักษ์โลก การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ยิ่งต้องรักษ์โลกมากกว่าเดิม แต่ในปัจจุบันที่ทุกผลิตภัณฑ์บอกว่าเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมเหมือนกันหมด เราจะแน่ใจได้อย่างไรว่าผลิตภัณฑ์นั้นรักษ์โลกและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในทุกกระบวนการ?
ในเวทีโลกจึงได้มีการรับรองฉลากรักษ์โลกหรือ EPD (Environmental Product Declaration) ให้กับผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจริง ๆ ตั้งแต่กระบวนการผลิต ส่วนผสม การใช้พลังงานในการขนส่ง ตลอดจนการใช้งาน โดยในฉลากจะระบุข้อมูลของผลิตภัณฑ์ทั้งหมด เพื่อยืนยันและรับรองว่าผลิตภัณฑ์นั้นมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยตลอดอายุผลิตภัณฑ์ ทำให้ผู้ใช้งานสามารถทราบข้อมูลทุกอย่างของผลิตภัณฑ์ และมั่นใจว่าได้เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในทุกกระบวนการอย่างแท้จริง
EPD การรับรองด้านสิ่งแวดล้อมบนมาตรฐานสากล ISO 14025:2006
การรับรองผลิตภัณฑ์ด้านสิ่งแวดล้อมแต่ละรูปแบบและระบบนั้น มีเกณฑ์และที่มาของการประเมินที่แตกต่างกัน ในมาตรฐานสากลจึงแบ่งประเภทการรับรองออกเป็น 3 ประเภท คือ
- Type I (ISO 14024:1999) เป็นการรับรองผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการประเมินด้านคุณภาพและสิ่งแวดล้อม โดยพิจารณาจากวัฏจักรชีวิตของผลิตภัณฑ์ (LCA) โดยองค์กร หรือบุคคลที่ 3
- Type II (ISO 14021:2001) เป็นการรับรองด้านสิ่งแวดล้อมให้กับผลิตภัณฑ์ที่ผ่านเกณฑ์ที่ผู้ผลิตกำหนดขึ้นมา
- Type III (ISO 14025:2006) เป็นการรับรองด้านสิ่งแวดล้อมให้กับผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการประเมินและพิจารณาในทุกด้าน เริ่มตั้งแต่วัตถุดิบ ส่วนผสม การผลิต ไปจนถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นตลอดอายุการใช้งาน และต้องบอกข้อมูลทั้งหมดนั้นกับผู้บริโภคอย่างชัดเจน ซึ่ง EPD ก็เป็นหนึ่งในการรับรองใน Type III นี้เช่นเดียวกัน ทำให้บนฉลากของ EPD มีข้อมูลผลิตภัณฑ์อยู่อย่างชัดเจน ผู้ใช้งานจึงสามารถรู้ข้อมูลของผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการรับรอง EPD ได้ครบทุกประเด็น
EPD “ฉลากส่วนผสม” ที่บอกทุกข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมของผลิตภัณฑ์
อย่างที่รู้กันว่า ฉลากหรือการรับรองด้านสิ่งแวดล้อมแต่ละระบบ ต่างก็มีสาระสำคัญคือการรับรองว่าผลิตภัณฑ์หรือวัสดุนั้น ๆ เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมจริง ๆ เพื่อให้ผู้ใช้งานมั่นใจในมาตรฐานของผลิตภัณฑ์ได้มากขึ้น ซึ่งฉลากรักษ์โลกหรือ EPD (Environmental Product Declaration) ก็ทำหน้าที่ในการรับรองมาตรฐานด้านสิ่งแวดล้อมให้กับผลิตภัณฑ์เช่นเดียวกัน
แต่ความพิเศษและสำคัญของฉลาก EPD ที่แตกต่างจากการรับรองอื่น ๆ คือการเป็นฉลากที่บอกส่วนผสมหรือวัตถุดิบทั้งหมดของผลิตภัณฑ์ และยังบอกข้อมูลเกี่ยวกับผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นตลอดอายุการใช้งานผลิตภัณฑ์นั้น ๆ (LCA : Life Cycle Assessment) ทำให้ผู้ใช้งานรู้ข้อมูลที่มาของส่วนผสม วิธีการผลิต วิธีการ และพลังงานที่ใช้ในการขนส่ง การใช้งานตลอดจนการจัดการของเสียหลังการใช้งานของผลิตภัณฑ์ จึงถือได้ว่าผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการรับรอง EPD เป็นผลิตภัณฑ์ที่ปฏิบัติตามหลัก 3R (Reuse ,Reduce ,Recycle) และมีความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมในทุกกระบวนการได้อย่างยั่งยืนในระยะยาว
EPD และประโยชน์ด้านสิ่งแวดล้อมที่ได้
การที่ผลิตภัณฑ์ได้รับการรับรองด้านสิ่งแวดล้อมจาก EPD แสดงให้ผู้ใช้งานเห็นว่า ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพและมีมาตรฐานที่เชื่อถือได้ และผู้ใช้งานยังได้รับประโยชน์อื่น ๆ จากการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่ได้รับการรับรอง EPD อีกมากมาย นอกเหนือจากการรู้ข้อมูลของผลิตภัณฑ์ ผู้ใช้งานยังสามารถนำข้อมูลบนฉลากมาเปรียบเทียบผลิตภัณฑ์เพื่อประกอบการตัดสินใจ หรือการได้คะแนนจากการใช้ผลิตภัณฑ์รักษ์สิ่งแวดล้อมในการประเมินมาตรฐานอื่น ๆ เช่น LEED หรืออาคารเขียวได้ตรงจุดมากขึ้น
การได้รับการรับรองมาตรฐาน EPD นั้นจะช่วยสร้างความน่าเชื่อถือให้กับผลิตภัณฑ์และผู้ผลิตได้มากขึ้น ในขณะเดียวกันก็ส่งเสริมให้ผลิตภัณฑ์นั้นได้รับความสนใจจากผู้ใช้งานที่สนใจด้านสิ่งแวดล้อมมากขึ้นด้วย เพราะการรับรอง EPD เป็นการรับรองที่บอกส่วนผสมและข้อมูลด้านสิ่งแวดล้อมทั้งหมดอย่างจริงใจ การใช้ผลิตภัณฑ์ที่ได้รับรอง EPD จึงเป็นเหมือนความร่วมมือของทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคในการสร้างแรงขับเคลื่อนให้สังคมของเราเข้าใกล้ความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อมได้อย่างมีคุณภาพ