ในปัจจุบัน บ้านโครงสร้างเหล็กรูปพรรณรีดร้อน เริ่มเป็นที่นิยมมากขึ้นเรื่อยๆ และด้วยข้อดีหลายอย่าง บ้านโครงสร้างเหล็กรูปพรรณรีดร้อนจึงเริ่มมีบทบาทแทนที่บ้านระบบโครงสร้างอื่น โดยเฉพาะบ้านที่อยู่ในพื้นที่ที่ไกลออกไปกว่าแหล่งเมือง ต้องมีการขนส่งวัสดุไกลกว่าปกติ หรือบ้านที่ต้องการรักษาสภาพแวดล้อมให้สะอาดสวยงาม
“บ้านไร่ทอสี” คือโครงการบ้านจัดสรรและที่ดินแบ่งขายเก่าแก่ในอำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา โครงการเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางจากการเป็นที่ตั้งของสถานพำนักสงฆ์บ้านไร่ทอสี หรือ บ้านบุญ ของพระอาจารย์ชยสาโร หรือพระฌอน พระสงฆ์ชาวต่างชาติที่เป็นที่เลื่อมใสศรัทธาจากคนทั้งในละแวกและคนจากจังหวัดกรุงเทพ
ใต้ความร่มรื่นของแมกไม้และความสงบร่มเย็นของเขาใหญ่ บ้านไร่ทอสีเป็นที่นิยมจับจองพื้นที่เพื่อสร้างบ้านหลังที่สองสำหรับพักผ่อนตากอากาศของคนเมือง เช่น “บ้านลอยลม” บ้านเหล็กหน้าตาโดดเด่นหลังนี้ก็เป็นหนึ่งในนั้น เกิดขึ้นจากความต้องการพื้นฐานของเจ้าของบ้านคือต้องการที่อยู่อาศัยที่โปร่งโล่งและตอบสนองการใช้ชีวิตเรียบง่ายอย่างใกล้ชิดกับธรรมชาติ ผู้ออกแบบ PO-D Architects จึงออกแบบหน้าตาของบ้านด้วยการแสดงการใช้วัสดุอย่างตรงไปตรงมา รวมถึงการสร้างพื้นที่ที่โปร่งโล่งออกสู่ธรรมชาติสูงสุดในทุกๆ พื้นที่ใช้สอย
อันจะเห็นได้ชัด จากพื้นที่ใช้สอยหลักอย่างห้องนักเล่นพักผ่อน ซึ่งตั้งอยู่ในบริเวณกึ่งกลางบ้านรูปตัว U ที่สามารถเปิดพื้นที่ใช้สอยให้โปร่งโล่งทะลุตลอดได้ด้วยประตูกระจกบานเฟี้ยมและหน้าต่างกระจกยาวตลอดผนัง รวมไปถึงการออกแบบให้ห้องต่างๆ เชื่อมกันด้วยระเบียงนอกบ้าน ลักษณะคล้ายชานบ้านของเรือนไทย ซึ่งหมายถึงการเปิดให้ผู้อยู่อาศัย ได้ออกไปสัมผัสสภาพภูมิอากาศจริงมากกว่าการปิดทึบอยู่ภายใน
ห้องพระ จึงเป็นส่วนใช้สอยหลักที่ถูกจัดแยกอย่างชัดเจนออกจากส่วนใช้สอยอื่นๆ ในการใช้ชีวิตทั่วไป เพื่อสร้างความเป็นส่วนตัวสูงสุดให้กับกิจกรรมที่ต้องการความสงบ ในขณะเดียวกัน ห้องพระของบ้านหลังนี้ก็โปร่งโล่งเช่นเดียวกับพื้นที่อื่นๆ เป็นพื้นที่กึ่งกลางแจ้งที่ใต้หลังคาคลุมแต่ผนังรอบๆ เปิดสู่ธรรมชาติ และนอกจากส่วนห้องพระจะถูกแยกออกมาอย่างเป็นสัดส่วนแล้ว ในบ้านยังมีทางเดินจงกรมแยกต่างหากบนชั้นพื้นดิน ที่สถาปนิกใช้ประโยชน์จากการยกระดับพื้นชั้น 1 ของบ้านให้ลอยสูง จึงเกิดพื้นที่ใช้สอยที่เหมาะจะทำเป็นทางเดินที่เงียบสงบสำหรับกิจกรรมการปฏิบัติธรรม
ผู้ออกแบบยังให้ข้อมูลว่า บ้านลอยลมนั้นยังได้ชื่อจากการพ้องความหมายกับวิถีชีวิตของเจ้าของบ้าน “บ้าน” นั้นหมายถึงที่อยู่อาศัย “ลอย” นั้นหมายถึงลักษณะของบ้านที่ลอยสูงตามอย่างเรือนไทยโบราณ ส่วน “ลม” นั้นหมายถึงการดึงความโปร่งโล่งเข้าสู่ตัวบ้าน อันเป็นปัจจัยหลักที่เจ้าของบ้านต้องการสำหรับบ้านของตัวเองนั่นเอง
การจะทำบ้านให้ลอยสูงและโปร่งโล่งได้เช่นนี้ ผู้ออกแบบบ้านเลือกใช้เหล็กรูปพรรณรีดร้อนเป็นวัสดุหลักในการออกแบบโครงสร้าง นอกจากรูปลักษณ์ของโครงสร้างเหล็กรูปพรรณรีดร้อน จะดูเบาลอยกว่าโครงสร้างคอนกรีต อันสอดคล้องกับความต้องการสร้างความโปร่งโล่งเบาลอยของทั้งเจ้าของบ้านและสถาปนิกแล้ว เหล็กรูปพรรณรีดร้อนยังช่วยให้ก่อสร้างบ้านได้เร็วกว่า โดยเฉพาะในที่ดินบนเนิน และไม่ราบเรียบ อันเป็นอุปสรรคอย่างนึงบนที่ดิน ในเขาใหญ่แห่งนี้
และที่สำคัญ คือโครงสร้างเหล็กรูปพรรณรีดร้อนจะส่งผลกระทบกับสภาพแวดล้อมรอบๆ จากการก่อสร้างน้อยกว่าการก่อสร้างด้วยคอนกรีตอย่างมาก ซึ่งสำคัญอย่างยิ่งในโครงการที่ต้องรักษาสภาพแวดล้อมให้สะอาด และคงความบริสุทธิ์ของธรรมชาติให้สวยงามดังเดิมให้มากที่สุด ดังเช่นโครงการนี้นั่นเอง
ขอบคุณ สถาปนิก PO-D Architects
ภาพ Phahonchai Premjai